4 bin yıllık tarihiyle Gakgoşlar Diyarı 'Elazığ'

Tarih boyunca Harput, Ma’muratül- Aziz, El-Aziz gibi pek çok isimle anılan Gakkoşlar diyarı Elazığ, günümüzde Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde yer alan bir ova şehridir. Doğal ve kültürel özellikleriyle her yıl binlerce insanı ağırlayan bu şehir, çoğu tarihçiye göre yanı başında bulunan Harput’un devamı niteliğinde görüldüğü için tarihsel açıdan bir bütünün ayrılmaz parçalarıdır.

Peki Nedir Bu Gakgoş?

Elazığlı olanlar birbirlerine hitap ederken “Gakgoş” veya “Gakgo” kelimelerini kullanırlar. Elazığ ağzında bu kelimeler kardeş, ağabey gibi anlamlara gelmektedir. "Gakgoş" sözcüğü yöresel olarak kullanılsa da zamanla ülkemizin her yerinde kullanılmaya başlanarak evrensel bir tabire dönüşmüştür.

Elazığ Tarihine Kısa Bir Bakış

Elazığ tarihine baktığımızda ilk yerleşim yeri olarak Harput kabul edilmektedir. Harput’un ilk yerlilerinin ise Hurriler olduğu düşünülmektedir. Hurrilerden sonra Hititler, Asurlar, Urartular gibi tarihin önemli pek çok halkına ev sahipliği yapmıştır bu şehir.

Anadolu ve mezopotamyayı birbirine bağlayan önemli ticaret yollarının üzerinde yer alan bu eşsiz şehir zamanının önemli uygarlıklarının dikkatini çekmiş ve sürekli ele geçirilmek istenmiştir. Yukarıda bahsettiğimiz devletlerden ziyade bölge, Persler, Sasaniler, Romalılar gibi uygarlıklar tarafından da oldukça benimsenmiş sürekli hakimiyet altına alma çabası görülmüştür. Özellikle Malazgirt zaferiyle beraber Türklerin Anadoluya girmesiyle Artukoğulları, Anadolu Selçukluları, İlhanlılar, Dulkadiroğulları, Akkoyunlular ve son olarak Osmanlı devleti bölgeyi hakimiyeti altına alarak uzun yıllar hüküm sürmüşlerdir.

Doğu–Batı Ulaşımında Adeta Bir Köprü Elazığ

Tarihte ulaşım açısından önemli özelliklere sahip olan Elazığ günümüzde de Türkiye’nin önemli ulaşım şehirlerindendir. Batı ve doğu illerini birbirine bağlayan önemli bir konumda yer alır.

Elazığ’ın Doğal Ve Beşeri Güzellikleri

Elazığ’da gezilecek yerlerin başında Harput gelmektedir. Kentte bulunan çoğu eser burada yer almaktadır. Öyleki şehri gezerken tarihin derinliklerinde bir yolculuğa çıktığınızı hissediyorsunuz.

Şehir; 6. Yüzyıl’da inşa edilen Meryem Ana Kilisesi, Arapbaba türbesi, Harput’un en eski camisi olan Ulu cami, Fırat Üniversitesi kampüsü içerisinde yer alan arkeoloji ve etnograya müzesi, avlusunda devasa çınar ağacı bulunan kurşunlu camisi ile adeta görenleri mest ediyor.

Elazığ’ın bu tarihi güzelliklerinin yanında doğal güzelliklerinden de bahsetmemek olmaz. Hazar gölü Elazığ’ın en önemli doğal güzelliklerindendir. 86 km²'lik bir alana yayılan bu göl Türkiye’nin en önemli önemli tektonik göllerindendir.

Dünya’nın sayılı mağaralarından biri olan Buzluk mağarası da şehrin doğa turizminin en önemli alanlarından biridir. Öyleki bu mağarada yazları buzullar oluşurken kışları ise sıcak hava bulunmaktadır.

Perisuyu Vadisinin doğal güzelliklerini seyre dalmışken şifalı sularıyla meşhur olan Golan Kaplıcaları’nı es geçmek olmaz. Kaplıcaların suyu doğrudan kaynağından gelmektedir ve küçük bir tesis bu sulardan faydalanabilmek için hizmet vermektedir.

Türkiye’nin en büyük enerji üretim kaynağı olan Keban Barajı da Elazığ’da yer almaktadır. Barajın hemen yakınında bulunan Çırçır şelalesini ziyarete gelenler manzara eşliğinde lezzetli alabalıkların keyfini çıkartabiliyorlar.

İşte  Kültürel Zenginlikleri ile Elazığ

Kendine has özelliklere ve güzelliklere sahip olan Elazığ, kendine has danslarıyla da meşhur olduğunu söylememek olmaz. Çaydaçıra halk dansı bu danslardan en meşhur olanıdır. Bu oyun haricinde yörede özellikle daha ağır biçimde oynanan halay çok fazla oynanmaktadır.

Günümüzde el sanatları yapımı unutulmaya başlamışsa da bölgede halen el sanatları ile de uğraşanlar vardır. Özellikle dokumacılık, debbahlık, Halıcılık ve bakırcılık gibi pek çok el sanatı yaşamını sürdürmektedir.

Elazığ’da Ne yemeli? Ne İçmeli?

Gaziantep’ten sonra en geniş mutfağa sahip olan Elazığ ilimiz de yaklaşık 150 adet yemek çeşidi ile adeta bir hazineyi içerisinde barındırmaktadır. Orcik, Harput köftesi, fodula, gömme, söğürtme, işgene bu yemeklerden yalnızca birkaçıdır. Öyle ki sadece yemek kültürü için bile bölgeyi ziyaret eden sayısı oldukça fazladır.