Bu yatırım hem Elazığ'a hem çevreye hem de istihdama iyi gelecek

Elazığ'ın en önemli sektörlerinden biri olan beyaz et sektörünün atık soruna çözüm bulacak biyokütle tesisinde ilk imzaların atıldığını geçtiğimiz hafta sizlerle paylaşmıştık. Bu imza törenine katılmak üzere ilimize gelen Anadolu Biyokütle Tedarik AŞ. Genel Müdürü Fuat Doğan, Çevre Şehircilik İl Müdürlüğünde tesisin kuruluşu için atılan ilk imzalar sonrasında ilimizde gerçekleştirecekleri yatırımla ilgili olarak gazetemize özel açıklamalarda bulundu. Doğan gerçekleştirecekleri yatırımla Elazığ'da toplamda 500 kişinin istihdam edileceğini ve üreticilerin en önemli sorunlarından biri olan tavuk atıklarının ekonomiye kazandıracaklarını belirtti. İşte Anadolu Biyokütle Tedarik A.Ş. Genel Müdürü Fuat Doğan'ın tavuk atıklarını ekonomiye kazandıracak ve Elazığ'ı bölgenin merkezi haline getirecek biyokütle yatırımı ile ilgili olarak yaptığı açıklamaların detayları…

İlimiz açısından çok önemli bir yatırım gerçekleştiriyorsunuz. Bu yatırım fikri nasıl ortaya çıktı?

'TOPLAM YATIRIM MİKTARIMIZ 400 MİLYON EURO'DUR '

Bir dönem önceki Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Faruk Çelik ve Başbakanımız Azerbaycan ziyaretleri sırasında 2 bin tonluk bir yakma tesisini görüyorlar ve tesisle ilgileniyorlar. Tesisin bir Türk firması tarafından yapıldığını öğrenince firmayı Türkiye'ye davet ediyorlar. Firmaya aynı tesisleri ülkemizde kurmasını istiyorlar. Firma bu davet üzerine yatırım yapma kararı alıyor. Firma Türkiye'de biyokütle alanında yatırımlara başlamadan önce bizimle irtibata geçti. Bizimle ortak oldu. Bizimde bu alanda serüvenimiz başlamış oldu. Bu alandaki toplam yatırım miktarımız 400 milyon Euro'dur

Biyokütle alanında yatırım yapma kararı aldıktan sonra ne gibi zorluklarla karşılaştınız?

'GÜBRENİN SAHİBİ ÜRETCİLER'

Biyokütle yatırımlarının yapılmasının önünde kanuni boşluklar bulunuyordu. Bu boşlukların başında gübrenin sahibinin kim olduğunun belirlenmemiş olması geliyordu. Entegre gübrenin kendisine ait olduğunu ifade ediyordu. Ancak gübreden kaynaklı kesilen ceza üretici tarafından ödeniyordu. Tesisin olmazsa olmazı olan gübrenin sahibi konusundaki kanuni boşluğun derhal giderilmesi gerekiyordu. Önce bu gübrenin kime ait olduğunun tanımı yapıldı. Sağ olsun bir dönem önceki Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanımız Faruk Çelik Bey bu kanuni boşluğun giderilmesi için yoğun bir gayret sarf etti. Ardından yeni bakanımız Eşref Fakıbaba da alınan kararın arkasında durdu. Gübrenin sahibinin üretici olduğuna hükmedildi.

Devletten gerekli destekleri aldınız mı?

Bugün sayın Cumhurbaşkanımız ve eşleri hanımefendinin Türkiye'de sıfır atık diye dile getirdiği söylemlerin temeli bu tesisler sayesinde atıldı. Kurulacak tesisler ile birlikte ülkemizde artık atık diye bir sorun kalmayacak. Hükümetimiz, Cumhurbaşkanımız ve bütün kurumlar adeta savaşa hazırlanır gibi bu atık sorunun ortadan kalkması için çaba sarf ediyor ve bu alanda yapılacak yatırımlara sonuna kadar destek veriyorlar.

Tesis kuracağınız illerde kanatlı hayvan birlikleri ile ortak mı hareket ediyorsunuz?

'BİRLİKLER ANLAŞMA YAPABİLME YETKİSİNE SAHİP OLDULAR'

Yatırımcı Ankara'ya geldiğinde birlik başkanlarımızın katıldığı bir toplantı yaptık. Yapacağımız yatırımlarda birlikleri muhatap kabul ettik. Bugün ülkemizde toplamda 16 bin tavuk üreticimiz bulunuyor. Bu 16 bin üreticiyi bulmamız imkansızdı. Bu üreticilere ulaşmamızın tek yolu birlikler olduğu için birliklerle protokol imzaladık. Birliklerden üreticilerin bize gübre garantisi sunmasını istedik. Bu garantiyi veren bölgelerde tesisin kurulacağını ifade ettik. Bu noktada bir sorunla daha karşılaştık. Birlikler resmiyette bir statüleri olmadığını ifade ettiler. Bunun üzerine bakanlık devreye girdi ve çıkarılan kararname ile birliklerin tanımı yapıldı. Bu tanımdan sonra birlikler kendilerine bağlı üyeleri ile ilgili her türlü anlaşmayı yapabilme yetkisine sahip oldular.

Yatırım kararı aldıktan sonra nasıl bir süreç yaşandı?

'VALİMİZİN GÖSTERDİĞİ İLGİ YATIRIMI ELAZIĞ'A YAPMAMIZI SAĞLADI.'

Elazığ'a yapacağımız yatırımda Elazığ ve Malatya'nın ortaklığı sağlanamadığı takdirde Elazığ'ın atıklarının tesisi döndürebilecek bir potansiyeli olmamasından dolayı yatırımın yapılamayacağı sonucuna ulaştık. Konu ile ilgili olarak Elazığ Valisi Sayın Çetin Oktay Kaldırım Bey ile Malatya Valimiz ile ve Malatya ile Elazığ birlik başkanlarımızla görüşerek yatırım yapılacağı yeri hangi il önce bulursa yatırımı o ile yapacağımızı ifade ettik. Malatya yer konusunda erken davranıp Kale ilçesinde bize yer gösterdi. Ancak Elazığ Kanatlı Hayvan Eti Üreticileri Birliği Başkanı Tekin Bey'in sıcaklığı Valimiz Sayın Çetin Oktay Kaldırım Bey'in bize gösterdiği ilgi yatırımı Elazığ'a yapmamızı sağladı. Bu yatırımın Elazığ'a gelmesinde Tekin Bey'in ve Valimizin olağanüstü çabaları olduğunu belirtmek istiyorum. Hele birlik başkanımız Tekin Bey olmamış olsaydı biz yatırımı Elazığ'a yapmazdık. Bunu da özellikle belirtmek istiyorum.

Peki bu durum Malatya açısından bir hoşnutsuzluk yaratmadı mı?

'TESİSİN İSMİ EL-MA ENERJİ ÜRETİM AŞ OLACAK'

Elazığ'a yapılacak yatırımın iki şehir arasındaki ortaklığı ifade etmesi için ve herhangi bir hoşnutsuzluğa sebep olamaması için tesisin ismini Elazığ ve Malatya'nın ilk iki harfinden alarak EL-MA Enerji Üretim AŞ olarak belirledik. Elazığ'a yapacağımız tesisle birlikte ülke genelindeki yatırımlarımızın sayısı yediye yükselecek. Elazığ ve Zonguldak yatırım yapma kararı aldığımız son iller oldu. İnşallah yerimiz tam olarak netleşirse 18 ay içerisinde tesisimizi kurarak hizmet verir hale getireceğiz.

EL-MA nasıl bir tesis olacak?

'TESİSİN YATIRIM BEDELİ 40 MİLYON EURO '

Tesisin 5 bin metrekare kapalı alanı olacak tesisin ana kalemini bir tribün ve kazandan oluşturacak. Kazan Danimarka'da tribün ise SIEMENS teknolojisiyle üretilecek. Tesisin yatırım bedeli 40 milyon Euro olacak ve tesis tamamen kapalı sistemle çalışacak. Atığı taşıyan araçlar kapalı bir sistemle gelecek. Araç atıklarını boşalttıktan sonra ilaçlanarak tesisten ayrılacak. Tesis tamamen kapalı olduğu için dışarıdan hiçbir şey görülmeyecek. Atık 900 derecede yanacak ve yanmadan dolayı ortaya çıkan biriken gaz 3 saniye içinde 1200 derecede bir daha yanacak. Bu şekilde ortaya çıkan zehirli gaz tamamen yakılarak yok edilmektedir. Bu tesisin bacasından da duman çıkmayacak sadece egzoz gazı gibi bir duman çıkacak. Vatandaşlarımız yakma işlemi yapılacağını duyunca bacadan duman çıkacağını düşünüyorlar. Ancak az öncede ifade ettiğim gibi bacadan zarar olan bir gaz çıkacak ki vatandaşlar bu gazı göremeyecekler bile…

Tesisin Elazığ'a kazandıracakları ile ilgili neler söylerdiniz?

'TESİS EKONOMİYE YILLIK 13 MİLYON DOLAR KATMA DEĞER SAĞLAYACAK'

Günlük 300 ton atık işlediğimizde işlediğimiz atığın %10''unu kadar yani 30 ton potasyum fosfat elde edeceğiz. Külümüzden elde edilecek potasyum fosfat ile de organik gübre üretmiş olacağız. Bunu da görüştüğümüz gübre fabrikalarına vereceğiz. Günlük 300 ton atık işlediğimizde 20 megavat elektrik üreteceğiz. 50 tonda su kullanacağız. Yani tamamen çevreci bir tesis oluşturuyoruz. Atığı olmayan tek tesisiz. Tesiste direk 120 olmak üzere yan hizmet dallarıyla birlikte toplamda 500 kişi istihdam edilecek. Hep tavuk atıklarını dile getiriyoruz ancak tesiste sadece tavuk atıklarını işlemeyeceğiz. Şarap fabrikasının atıklarını bağ bahçe budamalarında ortaya çıkan atıkları, pamuk atıklarını ve ayçiçeği atıklarını da tesiste işleyeceğiz. Elazığ ve Malatya'yı bu tesisle birleştirdiğimiz gibi bu iki il ile birlikte çevre illeride temizlemiş olacağız. Tesis ile Elazığ ve Malatya ekonomilerine yıllık 13 milyon Dolar katma değer sağlayacak

Tesisin üreticilere getirileri neler olacak?

'KÜMESLERİMİZ HER DÖNEMDE FAZLADAN 3 BİN LİRA PARA KAZANACAK'

Türkiye genelinde ki kümeslerde hayvan kaybı atıklardan dolayı %8'dir. Bu atıklar hayvanların hastalanmasına ve ölmesine neden olmaktadır. Avrupa'da bu oran %1 seviyesindedir. Kümeslerdeki bu kayıp ortalama olarak üreticinin 2 bin lira zarar etmesi anlamına gelmektedir. Bu tesisle bu kayıpların önüne geçilecek. Bunun dışında üreticilerimiz kümeslerini temizlemek için bin lira para harcıyorlar. Tesisle üreticilerimizi temizleme derdinden de kurtaracağız. Bu sayede kümeslerimiz her dönemde fazladan 3 bin lira para kazanacak. Yeri gelmişken şunu da belirteyim tavuk atığı direkt olarak gübre değildir. Tavuk atığının gübreye dönüşmesi için üç ay fermente olması gerekmektedir. Bakanlık atıkların depolanması için beton havuz yapılmasını ve atıkların 3 ay burada bekletilerek yanmasını bu süreçten sonra da gübreye dönüşen atığın belli ölçülerde gübre olarak kullanılmasına müsaade etmektedir. Çevre müdürlükleri ise tarım il müdürlüklerinin aksine atığın kümes sahasında muhafazasına izin vermemektedir. Tavuk atıkları üç ay boyunca nitrat yani zehirdir. Bu zehir yağmurlarla yer altı sularına bulaşmaktadır.

İlerleyen süreçte tesisi büyütmeyi düşünüyor musunuz?

'MALİYET BEKLEDİĞİMİZ DÜZEYLERDE OLURSA BÖLGE İLLERİNDEN DE ATIK ALACAĞIZ'

Atık miktarı arttıkça tesisi de büyüteceğiz. Talep gelirse ve maliyeti beklediğimiz düzeylerde olursa bölge illerinden de atık alacağız. İhtiyaç hasıl olursa bir tribün daha kurarız. Elazığ'a kuracağımız tesisin bölgede bir örnek oluşturacağını ve tesisin daha da büyüyeceğini umut ediyoruz. Çünkü tavuk atığı üretici açısından tam bir beladır. Üretici bu atıktan nasıl kurtulacağını bilmemektedir. Kuracağımız tesisle üreticilerimizin kümeslerinden atıkları kendimiz toplayacağız. Üstüne de ton başına üreticimize 2 Dolar ödeyeceğiz. Üreticilerimiz şuanda para kazanamadığı için onlara faydamızın dokunması için bu yola gittik

Elazığ'a yatırım yapmak isteyen yatırımcılara çağrıda bulunmuş olsanız neler söylerdiniz?

'ELAZIĞ'DA HERKES YATIRIMIN GELMESİ İÇİN ELİNDEN GELENİ YAPMAYA ÇALIŞIYOR'

Elazığ'a üçüncü kez geliyorum. Çok sıcak bir Anadolu kenti buldum. Bütün yatırımcılara Elazığ'da yatırım yapmaları noktasında çağrıda bulunmak istiyorum. Elazığ yatırım yaptığımız yedinci şehir olmasından dolayı birçok bölgeyi yakından tanıma fırsatı bulduk. Bu bölgelerdeki yaşadığımız zorlukları biz biliyoruz. Elazığ'da her şey çok rahat ve insanları çok sıcak yatırımın gelmesi için elinden geleni yapmaya çalışıyorlar. Elazığ şehre yatırım gelmesi noktası birlik olmuş durumdadır. Ben bir yatırımcı olarak Elazığ'a yatırımlar noktasında ortaya koyduğu bu anlayış dolayısıyla çok teşekkür ediyorum. Allah hepsinden razı olsun. Elazığ'a yatırım yapmak isteyen yatırımcılar bir an bile düşünmeden gelip yatırım yapsınlar.

Röportaj: Faik AKGÜN