Dünyada azalıyor, Türkiye'de artıyor

Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Mücadele Derneği Başkanı Prof. Dr. Yasemin Açık, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada dünya genelinde tütün kullanımında azalma yaşanmasına rağmen Türkiye'de artış görüldüğüne dikkat çekti.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından açıklanan verilere göre dünya genelinde halen 1,25 milyar yetişkin tütün kullanmasına rağmen sayılarda bir iyileşme var. Çünkü 2000 yılında her beş yetişkinden biri tütün kullanırken 2022 yılında ise her üç kişiden biri tütün kullandı. Buna rağmen Türkiye'de tütün kullanımında artış görünüyor. TÜİK tarafından geçtiğimiz yıl yayımlanan Türkiye Sağlık Araştırmasına göre 2022 yılında 15 yaş ve üzeri grupta her gün tütün kullananların oranı yüzde 28,3 oldu. Bu oran 2010 yılında yüzde 25,4'tü. 15-24 yaş arasında da neredeyse her beş gençten biri tütün mamulleri kullanıyor. Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Mücadele Derneği Başkanı Prof. Dr. Yasemin Açık, 9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, Türkiye'de 75 yaş ve üzeri grup hariç her yaş grubunda tütün kullanma oranının arttığına dikkat çekerek, gençler başta olmak üzere tüm toplum sağlığını tehdit eden tütün kullanımına karşı alınması gereken önlemleri sıraladı.

''Gençler en çok arkadaşlarından etkileniyor”

Tütüne başlama nedenlerinde ilk sırada arkadaş etkisinin olduğunu söyleyen Prof. Dr. Açık, “Tütüne başlamada en büyük etken yüzde 31,3 ile arkadaş etkisi. Bunu yüzde 23,8 ile merak, yüzde 23,2 ile özenti takip ediyor. Bu noktada ailelere büyük iş düşüyor. Her şeyden önce ebeveynler tütün mamulü kullanıyorsa çocuklarına bunun zararlarını anlatsalar bile bu yeterli olmayacaktır. Çünkü çocukların ilk rol modeli aileleri. Ardından yaşları büyüdükçe bu kez arkadaş faktörü devreye giriyor. Bu nedenle aileler, çocuklarının arkadaş ortamlarına dikkat etmeli, çocuklarının arkadaşlarının aileleriyle ve öğretmenleriyle iletişimde olmalı ve bu tehlikeden onları uzak tutmak için tütünün zararlarını çok iyi anlatmalılar” dedi.

Avrupa Komisyonu'nun 2040 yılına kadar 'tütünsüz nesil' oluşturmayı hedeflediğini hatırlatan Açık, AB ülkelerinde çocuklara tütün mamulleri satışına karşı yaptırımların arttığını hatırlattı. Açık şöyle devam etti; “DSÖ de bu yıl 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü kapsamında çocukları tütün endüstrisinin müdahalesinden korumaya adayacağını ve bu konuda çalışmalar yapacağını açıkladı. Bu mücadeleyi hep birlikte sürdürmeliyiz.”

''Elektronik sigara yasağına uyulmalı''

Tütün mamulü kullanmayı bırakan bazı kişilerin elektronik sigara kullanmaya başladığını ancak bu sigaraların da sağlığa büyük zarar verdiğini belirten Açık, “Araştırmalar, elektronik sigaralarda bulunan nikotin ve diğer kimyasalların bağımlılık oluşturduğunu ve sigaraya benzer sağlık sorunlarına yol açtığını ortaya koyuyor. Aslında ülkemizde elektronik sigara satışı yasak. Buna rağmen uygulamadaki aksaklıklar nedeniyle bu ürünlere kolaylıkla ulaşılabiliyor. Denetimlerle ilgili bir diğer önemli konu da dumansız hava sahası olması gereken alanlarda yapılan ihlallere göz yumulmaması. Denetimler artırılıp yaptırımlar uygulanmadığı takdirde bu durum toplum sağlığımızı tehdit etmeye devam edecek” diye konuştu.

Açık ayrıca sigara gibi bağımlılık yapıcı etkisi bulunan nargilenin yol açtığı tehlikeye vurgu yaparak, içerisindeki ağır metaller sebebiyle bir nargilenin ortalama 4-5 paket sigarayla aynı oranda zehirlenmeye sebep olduğunu söyledi.

Sağlığı Geliştirme ve Sigara ile Mücadele Derneği adına herkesi sigara, diğer tütün ürünleri ve elektronik sigarayı bırakmaya davet eden Prof. Dr. Yasemin Açık, sözlerini şöyle tamamladı:

"Sigara içen kişilerin sağlıklarını korumak ve geliştirmek için atacakları en önemli adım, sigarayı bırakmalarıdır. Sigarayı bıraktıktan yalnızca 20 dakika sonra vücut kendini toparlamaya başlıyor. İlk günlerde nikotin bağımlılığı ve alışkanlıklar dolayısıyla kişi kendini halsiz ve mutsuz hissedebilir. Aslında bu belirtiler, vücudun iyileşme sürecine geçtiğini gösteriyor. Öyle ki yalnızca iki hafta sonra kalp krizi riski, bir ayda öksürük, bir yılda ise kanser riski azalmaya başlıyor. Bu süreçte zorluk yaşayanlar Alo 171 Sigara Bırakma Danışma Hattı'ndan veya bir uzmandan profesyonel destek alabilir.”