Elazığ'da Kayıt Dışı İstihdam Tehlikesi! SGK Müdürü Erman'dan Önemli Açıklamalar

Elazığ Sosyal Güvenlik İl Müdürü Mehmet Sıtkı Erman, kayıt dışı istihdamla mücadele hakkında önemli açıklamalarda bulundu. Erman, kayıt dışı çalışmanın hem çalışanlar hem de işverenler için büyük riskler taşıdığına dikkat çekerek, bu tür durumların hem sosyal hem de ekonomik olarak birçok olumsuz sonuç doğurduğunu belirtti.

Kayıt Dışı İstihdam Nedir?

Erman'ın açıklamalarında, kayıt dışı istihdamın tanımı net bir şekilde yapıldı. Kayıt dışı istihdam, bir çalışanın Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) hiç bildirilmemesi veya çalışma günleri ve ücretlerinin eksik bildirilmesi anlamına gelmektedir. Sigortasız işçi çalıştırmak, yalnızca işverenin sorumluluğunda değil, aynı zamanda çalışanların da sigortasız çalışmayı talep etmelerinin hukuka aykırı olduğunu vurguladı.

Çalışanların Sigortalı Olma Zorunluluğu

Mehmet Sıtkı Erman, sigortalı olarak çalışmanın anayasal bir hak olduğunun altını çizerek, işverenlerin bu konuda yasal zorunluluklara uymaları gerektiğini belirtti. Sigortasız çalışmanın tespiti halinde işverenlere ciddi yaptırımlar uygulandığını, bu durumun işverenler açısından kötü niyetli olmasalar bile ciddi mağduriyetlere yol açabileceğini ifade etti.

Erman, özellikle emekli aylığı, dul ve yetim aylığı alan kişilerin sigortasız çalışmayı talep etmeleri durumunda, işverenlerin yasal sorumluluklarını yerine getirme bilinciyle hareket etmeleri gerektiğini söyledi. Aksi takdirde işverenlerin idari para cezalarıyla karşı karşıya kalabileceklerini belirtti.

Kayıt Dışı Çalışanların Kaybettiği Haklar

Elazığ Sosyal Güvenlik İl Müdürü, kayıt dışı istihdamın çalışanlar açısından doğurduğu olumsuz sonuçları da detaylandırdı. Kayıt dışı çalışanlar, emekli olma hakkından mahrum kalırken, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlarda yasal haklarını kaybederler. Ayrıca, ihbar ve kıdem tazminatından, işsizlik sigortasından ve çeşitli sosyal haklardan da faydalanamazlar.

Kayıt dışı çalışan bir işçi, malullük aylığı, ölüm aylığı gibi sosyal güvencelerden de yararlanamaz. Üstelik iş kazası veya hastalık durumunda gerekli önlemler alınmadığından, ciddi tehlikelere maruz kalabilirler.

Kayıt Dışı İşçi Çalıştıran İşverenleri Bekleyen Cezalar

Kayıt dışı işçi çalıştırmanın yalnızca çalışanlar için değil, işverenler için de ciddi yasal sonuçları olduğunu belirten Erman, denetimler sonucunda işverenlere yüksek tutarlarda idari para cezası uygulandığını söyledi. Kayıt dışı çalıştırılan bir işçi için işverene 14 asgari ücrete kadar ceza verilebileceğini belirten Erman, aynı zamanda gecikme cezaları ve faizlerin de tahsil edildiğini dile getirdi.

İşverenlerin kayıt dışı işçi çalıştırmaları halinde, çeşitli teşviklerden yararlanma haklarını da kaybettiklerini ekleyen Erman, devletin sağladığı hibeler ve kredi avantajlarından faydalanamayacaklarını belirtti. İşyerlerinin kapanma riskiyle karşı karşıya kalabileceğini, ayrıca haksız rekabetin de piyasa dengesini bozacağını ifade etti.

Kayıt Dışı İstihdamın Ekonomik ve Sosyal Sonuçları

Mehmet Sıtkı Erman, kayıt dışı istihdamın yalnızca bireysel düzeyde değil, ekonomik verilerin güvenilirliğine de zarar verdiğini belirtti. Gelir dağılımının bozulmasına, sosyal güvenlik sisteminin dengesinin sarsılmasına ve ekonomik kararların öngörülen etkileri yaratmamasına yol açtığını söyledi.

Kayıt Dışı Çalışmayı Tespit Etme Yöntemleri

Çalışanların, işverenlerinin kendilerini SGK'ya bildirilip bildirilmediğini öğrenmek için e-Devlet üzerinden sorgulama yapabileceklerini hatırlatan Erman, ayrıca ALO 170 üzerinden de şikayet ve ihbar yapılabileceğini vurguladı. Çalışanlar, Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Sosyal Güvenlik Merkezleri aracılığıyla da sigorta durumlarını sorgulayabilirler.

Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırma Şartları

Erman, yabancı uyruklu işçi çalıştırmanın yasal düzenlemeleri hakkında da bilgilendirmelerde bulundu. Yabancı işçilerin çalışma izni alınması gerektiğini ve en az beş Türk vatandaşı istihdam eden işyerlerinin bu izni talep edebileceğini belirtti. Çalışma izni olmadan yabancı işçi çalıştıran işverenlere 2024 yılı için 56.752 TL ceza kesileceğini ifade etti.

Banka Aracılığıyla Ücret Ödeme Zorunluluğu

Son olarak Erman, Türkiye genelinde beş ve üzeri işçi çalıştıran işyerlerinin, işçi maaşlarını banka aracılığıyla ödemeleri gerektiğini vurguladı. Bu zorunluluğa uymayan işverenlere, her işçi ve her ay için 1.514 TL idari para cezası uygulanacağını belirtti.