Orucun sağlığa faydaları neler?

Orucun sağlığa faydaları neler?

Oruç ibadetinin temel hedefi insanları takvaya eriştirmektir. Bu bizzat Kur’ân-ı Kerîm’de “Ey iman edenler! Allah’a karşı gelmekten sakınmanız ve takvaya erişmeniz için oruç, sizden öncekilere farz kılındığı gibi, size de farz kılındı (…)” (Bakara: 2/183–184) şeklinde ifade edilmektedir.

İnsanı manevi bir eğitim sürecine taşıyan oruç, kulun, kısa sürede kalbi ve ruhu üzerinde birikmiş günah tortusundan sıyrılmasını sağlar. Böylece oruç, insanı “kad eflaha men zekkâhâ” ayetinin sırrına erdirir. Bu, nefsini kötülüklerden arındıranın, kurtuluşa erdiğinin bir ifadesidir. Nasıl ki sadaka ve zekât, inananları günahlardan temizler, onları arındırıp, yüceltirse (Tevbe: 9/103) bedenin zekâtı olan oruç da (İbn Mâce, Sıyâm, 44) insanı nefsinin hâkimiyeti altında ezilmekten kurtarır.

Tüm bunların yanı sıra orucun sağlık için da büyük faydaları bulunur. Açlık ve tokluk gece ve gündüz gibi bir döngünün parçalarıdır.

İnsan avcı toplayıcı nitelikte bir canlı olarak açlık ve tokluk dönemleri için uygun bir bedene sahiptir. Beden toklukta ayrı, açlıkta ayrı faydalar görür. Oruç tutmak gerek bedensel, gerek ruhsal ve gerekse sosyal olarak ayrı faydalara sahiptir.

Kan şekerini düşürür

Özellikle sabaha karşı sahur zamanı tansiyon düşüktür. Kan şekeri düşüktür. Doğru yapılan beslenme gün içi aktivitelere enerjik başlamamıza neden olur.

Erken yaşlanmayı önler

Vücut stres altındayken oruç tutarken ya da açlık sırasında çok fazla otofaji (hücrelerin kendini yeme durumu) oluşur. Hücre, enerji üretimini kendi iç imkanlarını kullanarak yapmaya çalışır. Ve tabii ki ilk olarak çöpünü ve patojen bakterileri sindirir. Böylece erken yaşlanmanın önü tıkanıyor.

Kanser, şeker gibi kronik hastalık riskini azaltır

Otofaji, bağışıklık sistem hücrelerinin kendi bedeninin bozulan, değişen, olumsuz şartlara neden olan kendi hücrelerini yiyerek ortadan kaldırması demektir. Vücudun geri dönüştürme mekanizması gibi çalışır. Özellikle açlık durumunda daha fazla gerçekleşir. Oruçta bozulan hücrelerin bulunması ve bu hücrelerden ayrıştırılan yararlı kısımlardan enerji elde edilerek yeni hücrelerin yaratılması gerçekleşir. Böylece vücut kanseri ve diyabet gibi hastalıkları önleyebilir, sağlıklı metabolizmayı koruyor.

Ruhu dinlendirir

Oruç içinde tanımlanan olumsuz davranışlardan sakınmak, iyiliği düşünmek ruhu dinlendirir.

Sosyal hayatı kuvvetlendirir

İftar ve sahur nedeni ile aile, dost, akrabalar daha sık birlikte zaman geçirir. İnsan sağlığı ruh, beden ve sosyal durumun tam bir iyilik hali gerçekleştiğinde sağlıklıdır. Dünya Sağlık Örgütü bu tanımlamayı yapmıştır. Burada sayamadığımız birçok farklılıkla kişinin sağlığı olumlu etkilenir.

Orucun faziletleri neler?

Oruç, nefsin isteklerinden iradî olarak uzak durma olması yönüyle bir irade eğitimine, açlık ve susuzluğun verdiği sıkıntıya dayanma yönüyle de bir sabır eğitimine dönüşmektedir. İnsanın hayatta başarılı olabilmesi için irade hâkimiyeti ve güçlükler karşısında dayanabilme gücü de önemli bir role sahiptir. Nefsin isteklerinin kontrol altına alınmasında, ruhun arındırılıp yüceltilmesinde oruç etkili bir yoldur. Bu orucun değişik biçimlerde de olsa hemen bütün din ve kültürlerde riyâzet ve mücâhede yolu olarak mevcut olmasını da açıklar.

Toplumsal hayatta huzursuzluklara yol açan taşkınlıklar, büyük ölçüde insanın hayvanî yönünü tatmin eden maddî zevklere düşkünlükten kaynaklanır. Maddî zevk deyince de akla, yeme içme ve cinsel ilişki gibi zevkler gelir. İşte oruç, insanı maddî zevk ve şehvetler peşinde koşturan, dolayısıyla da, Allah'ın haklarına riayet edemediği için kendisine zulmetmesine, insanların haklarına riayet edemediği için onlara zulmetmesine sebep olan nefs-i emmâreyi teskin etmenin de bir ilâcı, aşırılıkları törpülemenin bir çaresidir. Oruç, yoksulların durumunu daha iyi anlamaya, dolayısıyla onların sıkıntılarını giderme yönünde çaba sarfetmeye de vesile olur. "Tok, açın halinden anlamaz" atasözü de bunu ifade eder. Orucun, dinimizde önemli bir yeri olan sabır konusuyla irtibatı da burada hatırlanmalıdır.

"Namaz ve sabırla yardım isteyin" (el-Bakara 2/153) ve "Sabredenlere ecirleri hesapsız olarak tastamam verilir" (ez-Zümer 39/10) gibi âyetler, "Oruç sabrın yarısıdır" (Tirmizî, "Da'avât", 86) diyen ve orucun Allah için olup mükafâtını da kendisinin hesapsız olarak vereceğini bildiren hadislerin ortak anlamı, orucun sabır boyutunu ve bunun fazilet ve sevabının yüksekliğini anlatır. Bütün bunlara ilâveten orucun sağlık açısından pek çok yararları bulunduğu da uzman hekimler tarafından ifade edilmektedir. Ramazan orucu zahiren bakıldığında, bir yıl boyunca çalışan vücut makinesinin dinlenmeye ve bakıma alınması gibidir.