Boya ile yağı karıştırarak resim yapmayı bulan kişi olarak Jan van Eyck gösterilir. Önceki zamanlarda da yapıldığı bilinen bu muazzam sanatın ise kim tarafından başlatıldığı konusunda net bir bilgi bulunmamaktadır.
Flemenk okulunun ilk dönem sanatçısı olan Jan van Eyck, yağlı boya sanatını mükemmelliğe ulaştırmayı başarmıştır. Eserlerinde çiçekleri, desenleri, döşemeleri en ince detaylarına göre resmetmiş, adeta onların canlı gibi görünmesini sağlayarak yağlı boya sanatını üst seviyelere taşımıştır. Hatta bir eserinde ‘yapabileceğimin en iyisi’ diye dipnot yazarak resmini sergilemiştir. Aynı şekilde gerçekten de muhteşem bir sanat ortaya koymuştur.
Yağlı boya sanatı İtalya’ya Gentli Justus tarafından getirilmiş, Leonardo da Vinci bu sanatı benimseyen ressamlar arasında yer almıştır. Leonardo daha yirmi yaşındayken, Floransalı usta ressamlar kütüğüne kaydedilmiştir. On beşinci yüzyıldan bu yana sanatçılar en çok yağlı boya resimlerini yapmışlardır. Yıllar geçtikçe yeni üsluplar ve tarzlar ortaya çıkarak yağlı boya sanatının gelişmesine katkı sağlamıştır. Çeşitli teknikler ortaya çıkmış ve bu sayede giderek gelişen ve yenilenen resimler ortaya çıkmıştır. Kullanılan malzemeler ise zamanla gelişerek daha kaliteli boyaların ortaya çıkması sağlamıştır.
YAĞLIBOYA RESİM (TABLO) YAPMAK İÇİN GEREKLİ OLAN MALZEMELER
1- TUVAL
Tuval; şase (kasnak) üzerine bez gerilerek yapılan, yağlı boya resmin üzerine yapıldığı malzemedir. Çerçevesiz bir yağlı boya resim yapmak isteniyorsa şasesi kalın tuval bezinin, şasenin arkasına gerildiği bir tuval kullanmak gerekir. Genelde bu tür tuvaller modern veya soyut resimlerde kullanılır. Tuvalin bir diğer cinsi ise düz şase kullanılıp çerçeve yapılabilen yağlı boya resimlerde kullanılanlardandır. Bir de pres tuval olarak adlandırılan kontrplak veya ahşabın üzerine tuval bezi gerilerek yapılan tuvaller vardır. Bu tuvaller daire, oval veya küçük ebat resimlerde kullanılabilir. 30 x 40 cm, 40 x 50 cm, 50 x 60 cm, 50 x 70 cm veya 60 x 80 cm vb. boyutlarında tuvaller kullanılmaktadır.
2- ŞÖVALE
Şövale tuvalimizi üzerine koyacağımız sehpa biçiminde ahşaptan yapılan bir malzemedir. Genelde ayaklı olanları tercih edilir.
3- FIRÇA
Fırçalar tuvalin üzerine yağlı boya resmi yapmamızı sağlayan materyallerdir.
a- Fon Fırçası
Fon fırçası yassı kalın, yüzeyi geniş bir fırçadır. Yağlı boya resmimizin fonunu yapmamızı, resmin alttaki rengini vermemizi sağlar.
b- Yelpaze Fırça
Yelpaze fırça adı gibi yelpaze şeklinde ve ağaç, çiçek gibi figürlerin yapımında kullanılır. Peyzaj resimlerinde çokça tercih edilir.
c- İnce uçlu yuvarlak fırça
Bu fırça genelde çok ince olmakla beraber sıfır, bir, iki gibi numaralarda alınır. Yağlı boya resmimizdeki ince detayları yaparken, resmimize ‘imza’ atmak için ve son rötuşları tamamlamakta kullanılır.
d- Spatül
Spatül bıçağa benzeyen ve çok çeşidi olan bir fırça türüdür. Yağlı boya resmi yaparken resme bir katman vermek modern bir hava katmak amacıyla, küçük dokunuşlar yapmak suretiyle kullanılır.
e- Yassı uçlu kıl fırça
Yassı uçlu kıl fırça yağlı boya resimde her yerde kullanılabildiğnden birçok farklı numaraları bulunmaktadır.
Fırça çeşitleri bu kadarla sınırlı değildir. Profesyonel kullanıma özgü birçok fırça çeşidi bulunmaktadır. Yağlıboya resme henüz başlayanlar için bu fırçalar öncelikli alınabilir.
4- YAĞLI BOYA
Yağlı boya resme henüz başlayanlar için genellikle tüp şeklinde olan boyaları almaları daha uygundur. Yağlı boya alırken ilk önce ana renkler olan siyah, beyaz, kırmızı, sarı, mavi, yeşil, kahverengi alınmalıdır. Bu renkler alındıktan sonra birbirleriyle, karıştırılarak ara renkler bulunabilir.(Sarı ve kırmızı karıştırılarak turuncu elde edilmesi gibi.) Günümüzde istenirse hazır olarak satılan ara renkler de mevcuttur.
5- RESİM YAĞI
Resim yağı, yağlı boyaya bir form vermek için kullanılan yan materyaldir. Yağlı boyayı, resim yağı ile karıştırarak resme parlaklık, hacim kazandırabiliriz. Resim yağının yerine haşhaş yağı veya keten yağı da kullanılabilir.
6- TEREBENTİN
Genellikle kokusuz olanı tercih edilir. Terebentin yağlı boyayı inceltmekte kullanılan bir medyumdur. Kalınlaşan ve katılaşan yağlı boyayı terebentin kullanarak inceltebiliriz. Terebentin bulamıyorsak bu işlevi gören tiner de yağlı boya resim yapımında kullanılabilir.
7- PALET
Palet yağlı boyaların renklerini görebilmek, kullanmak ve renk karışımları yapmak için kullandığımız araçtır. Paletler plastik, cam veya ahşaptır. Oval, dikdörtgen ya da kare gibi çeşitleri vardır.
8- VERNİKLER
Vernikler yağlı boya resmimiz bittikten sonra onu sabitlemek üzerindeki yüzeyi korumak ona gerektiğinde parlaklık vermek amacıyla kullanılır. Mat veya parlak olarak iki çeşide ayrılan verniklerin sprey olanları da mevcuttur. Yağlı boya resmi yaptıktan sonra üzerine eğer sprey olmayanından alındıysa fırça ile eşit miktarda sürülmelidir. Parlak olan vernik resme çok daha parlak ancak doğaldan da biraz daha uzak bir görünüm kazandırır. Yağlıboya resmimize sprey vernik kullanacaksak sprey verniği püskürtme yoluyla yine eşit şekilde resmimize sıkmalıyız.
Bazı çağdaş sanatçılar çalışmalarını verniklememeyi tercih eder. Yağlı boya, diğer birçok sanat malzemesinden daha geç kuruduğu için sanatçının çalışmanın rengini, dokusunu veya şeklini değiştirmesini sağlar. Zaman zaman, ressamların bütün bir boya tabakasını bile temizleyip yeniden başladığı çalışmaları olmuştur.
Yağlar gibi kullanılan fırçalar da farklı efektler oluşturmak için çeşitli liflerden yapılır. Örneğin, domuz kılı ile yapılan fırçalar, daha kalın vuruşlar ve impasto resimlerde kullanılırken, firavun faresi kılından yapılan fırçalar ise ince ve pürüzsüz olduğu için portreler ve detay çalışmalarında tercih edilir. Fırçalar farklı boyutlarda üretilir ve farklı amaçlar için kullanılır. Fırçanın tipi kullanım amacını belirler. Mesela, yuvarlak bir detay çalışması için sivri bir fırça, geniş alanları boyamak için ise düz fırçalar kullanılır. Gerektiğinde boyayı uygulamak ya da çıkarmak için palet bıçağı veya bez, sünger ve pamuklu çubuklar gibi alışılmamış çeşitli aletler kullanılabilir. Bazı sanatçıların parmaklarıyla dahi çalışabilerek ürettikleri bu sanat dalı insanoğlu var oldukça şöhretini korumaya devam edecek.
TÜRK TARİHİNİN EN DEĞERLİ TABLOSU ÜNVANLI ‘KAPLUMBAĞA TERBİYECİSİ'
Osman Hamdi Bey’in 1906 ve 1907 yıllarında iki farklı versiyonunu çizdiği tablosudur. Osman Hamdi, uzun yıllar Fransa’da eğitim görmüş genç bir adam. Babasının avukat olsun diye gönderdiği Avrupa’dan sanat adamı olarak dönmüş meslektaşım. Paşa babası ise hiç ödün vermeden devlet işlerine vermiş oğlunu. İyi derecedeki Fransızcası ve aldığı hukuk eğitimiyle yıllarca İstanbul’da ve Osmanlı’nın Anadolu dışındaki topraklarında uzun süre hizmet vermiştir. 40’lı yaşlarına geldiğinde yabancı devletlerin Anadolu’da yapılan kazılarda çıkan her şeyi apar topar kendi ülkelerine götürmelerine artık dayanamamış ve bunun yanlış olduğu hususunda herkesi ikna etmeye çabalamıştır. Tablodaki sakallı adam, Osman Hamdi Bey’in kendisi. Boynunda mehter takımında yer alan ve iki değnekle vurularak çalınan küçük bir davul olan nakkare ve mızrabı ile ney var. Yerde ise; kaplumbağalar. Çok yavaş hareket eden, öğrenmemek için direnen kaplumbağalar. Terbiyeci sabırla ve bir öğretmen edasıyla kaplumbağalara bakıyor, onları eğitmeye çalışıyor. İlişkiyi kurmuşsunuzdur. Kaplumbağaları yıllarca bilinçlendirmeye, çağdaşlaştırmaya çalıştığı insanların simgesi olarak resmediyor. Osman Hamdi Bey, sanat dünyasına damga vuran büyüleyici eseriyle kendi hayatına can veriyor.
