Tüketici Hakem Heyetleri, tüketicilerin 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun uyarınca tüketici işlemi ve tüketiciye yönelik uygulamalardan doğabilecek uyuşmazlıkların çözümü için başvurulan tüketicilerin, daha hızlı, masrafsız ve kısa sürede çözüme ulaşabilmelerini sağlamak amacıyla mahkeme öncesi çözüm merci olarak kurulan heyettir.
Tüketici hakem heyetine, şikâyetin konusu tüketici işlemini ve şartlarını kapsayan işlemler için tüm tüketiciler başvurabilir.
Tüketici hakem heyetlerine, tüketicilerin tarafı olduğu ayıplı mal ve hizmetler, taksitle satış sözleşmeleri, tüketici kredisi sözleşmeleri, konut finansmanı sözleşmeleri, ön ödemeli konut satış sözleşmeleri, iş yeri dışında kurulan sözleşmeler, mesafeli sözleşmeler, devre tatil ve uzun süreli tatil hizmeti sözleşmeleri, paket tur sözleşmeleri, abonelik sözleşmeleri, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekalet ve bankacılık sözleşmeleri gibi her türlü tüketici sözleşmeleriyle satış sonrası hizmetler ve garanti belgesi uygulamalarından kaynaklanan uyuşmazlıklar sebebiyle başvurulabilir.
Kanunlarda veya taraflar arasındaki sözleşmede daha uzun bir süre belirlenmediği takdirde, ayıplı maldan ya da hizmetten sorumluluk, ayıp daha sonra ortaya çıkmış olsa bile, malın tüketiciye teslim tarihinden ya da hizmetin ifa edilmesinden itibaren iki yıllık bir zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Bu zamanaşımı süresini taraflar kendi aralarında yapacakları bir sözleşme ile kısaltılması mümkün değil ise de artırabilirler.Eğer mal ya da hizmetteki ayıp, ağır kusur ya da hileyle gizlenmişse tüketici hakem heyetine başvuru için zamanaşımı süresi işlemez. Tüketici her daim tüketici hakem heyetine başvuruda bulunabilir.
Başvurular tüketicinin resmi ikametgahının bulunduğu yerdeki ya da tüketicinin mal veya hizmeti satın aldığı satıcının bulunduğu yerdeki hakem heyetine yapılır.Tüketici Mahkemeleri ise Ankara, İstanbul, İzmir Adana, Antalya, Bursa, Samsun, Konya, Mersin ve Kayseri illerinde kurulmuştur. Bu iller dışındaki il ve ilçelerde başvurular Tüketici Mahkemesi sıfatı ile Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yapılmalıdır. Bu mahkemelerde açılacak davalar her türlü resim ve harçtan muaftır.
Malın ya da hizmetin ayıplı olduğunun anlaşılması karşısında tüketici;
- Sözleşmeden dönme (ürünü iade ederek bedelini isteme)
- Ayıp oranında bedelden indirim isteme
- Ayıplı malın ya da hizmet sonucu ortaya çıkan eserin ücretsiz onarımını isteme
- Satılanın ayıpsız bir misli ile değiştirilmesini ya da hizmetin yeniden görülmesini isteme haklarından birini kullanabilir.
Görevli tüketici hakem heyeti ise uyuşmazlığın değerine göre belirlenir. 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 68. maddesinde tüketici hakem heyetlerinin uyuşmazlıklara bakmakla yükümlü oldukları parasal sınırlar gösterilmiş ve bu parasal sınırı aşan uyuşmazlıklara bakmakla görevli merciin tüketici mahkemesi olacağı belirtilmiştir. Bu parasal sınır, 2018 yılı için yeniden değerleme oranında % 23,73 oranında artırılmıştır.
5.650,00 Türk Lirasının altında bulunan uyuşmazlıklarda İlçe Tüketici Hakem Heyetleri,
5.650,00 Türk Lirası ile 8.480,00 Türk Lirası arasındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri (Büyükşehir statüsünde olan illerde ve büyükşehir statüsünde olmayan illere bağlı ilçelerde)
8.480,00 Türk Lirası altındaki uyuşmazlıklarda İl Tüketici Hakem Heyetleri (Büyükşehir statüsünde olmayan illerin merkezlerinde) görevli olarak tespit edilmiştir.
Başvurunun ardından heyet tarafından verilen karar her iki tarafa tebliğ edilir.Kararın tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde Tüketici Mahkemesine itiraz etme hakkı vardır.İtiraz edilmediği takdirde karar kesinleşir.Kararın kesinleşmesi ile tüketicinin firmaya müracaat ederek kararın uygulanmasını isteyebileceği gibi doğrudan icra takibi de başlatılabilir.
