“Elazığ’ın Maden İlçesi’nde neler oluyor?” diyeli 3 yıl oldu neredeyse…
Maden’e gittik, sorduk, televizyon programları yaptık, gelişmeleri ele alan yazılar yazdık…
Maden’e gidip de ilçede ikâmet etmekte olan Madenli’ye ne düşündüğünü soran ve objektîf biçimde halkın kendi geleceğine dâir görüşünü yansıtanların sayısı hep azınlıkta kaldı!
Neticede Maden’de bakır işletmesinin döktüğü hafriyat (pasa) sebebiyle oluşan “doğal olmayan heyelan”, Madenli’nin rahatını, huzurunu kaçırdı.
Maden Belediyesi’nin uyarı yazısı, muhtarların şikâyetine rağmen dökülen hafriyatın baskısı nedeniyle 10 hektarlık bir alanda meydana gelen heyelanın sebep olduğu çatlaklar ile yarılmaların müsebbibi olan işletme, raporlar doğrultusunda yetkili mercilerce suçlu bulundu ve pasanın kaldırılacağı tarihe kadar belli periyotlarla para cezâsı da ödemek şartıyla faaliyetten men edildi…
***
Her ne kadar son günlerde sözde işçi çıkarımı yapan işletmenin sebep olduğu bu tahribat ve yıkım unutturulmaya çalışılsa da, fabrikanın açılması için rica minnet edenlere, yasal olarak zâten fabrikanın açılamayacağını hatırlatmak lâzım!
Zirâ; Son olarak MHP İstanbul Milletvekili Arzu ERDEM’in, Madenle ilgili 21 Mayıs 2019 Tarihli Yazılı Soru Önergesi’ne karşılık, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih DÖNMEZ’in 23 Temmuz 2019 Tarihli cevabî yazısında; “Eti Gümüş AŞ uhdesindeki (krom, bakır) işletme ruhsat sahasının Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü (MAPEG) tarafından denetlenmesi sonucunda hazırlanan raporlara istinâden, üretime yönelik faaliyetlerin durdurulması, maden sevkîyatı yapılmaması ve bölgede heyelan oluşumunu engellemeye yönelik önlemlerin alınması gerektiğine ilişkin bilgiler MAPEG tarafından ruhsat sâhibi firmaya iletilmiştir” denilmişti?
Böylece “İşçilerin işe alınması” konusunu açıkça istismâr eden işletmenin; “Bu şartlarda fabrikayı açamayız!” açıklamasını haber yapanların gaflet değilse nasıl tongaya bastığını varın siz düşünün!..
***
Şimdi bu kadar olan bitenden sonra, işletmeye pasayı kaldırtamayan ve taşıtamayanların Maden’in taşınmasını dillendirmeleri “trajikomik” bir durum doğrusu!
Tabii köklü bir tarihî ilçenin ısrarla taşınmak istenmesinin altında; “bölge maden yataklarına göz diken küresel şebekenin önerisi” şeklindeki iddîanın yattığını unutmamak gerek?
Zirâ; “Maden ve çevresini kapsayan bölge sâdece bakır değil, aynı zamanda zengin krom yataklarına sâhip ve 1830’dan beri yabancı ülkelerin bu bölgede gözü var!” şeklindeki tespit, ulusal basında yayımlanan yazılarda açık ve net olarak, altı çizilerek vurgulanan hususlar arasında yer aldı…
***
Medya Analiz Programımız için Maden’de gerçekleştirdiğimiz röportajlarda; mikrofon uzattığımız, sonradan rahmetli olan Muhtar Eyüp ÇİÇEN, taşınma konusunda Maden’in stratejik önemini hatırlatmış, programın tanıtımı (fragmanı) gösterime girdiğinde de, sözleri büyük yankı bulmuştu!
Eyüp Muhtar, aynen kendi ifâdesiyle; “Biz bu memleketin öz evlâdıyız. Burada doğduk, burada büyüdük. Elbette buranın bir çakıl taşının taşınmasına asla ve asla müsâde etmeyiz. Elhamdülillah memleketimiz, devletine, milletine bağlı ve sadıktır. Bir çakıl taşı için, çocuğunu, canını seve seve fedâ eden bir ilçenin çocuklarıyız. Biz bu ilçede olan biten tüm olumsuzluklara rağmen dik durduk, içimize pislik bulaştırmadık. Yapmadık, yapmayacağız ve bundan sonra da böyle devam edeceğiz. Gerekirse çadırkent kuracağız, altında oturacağız. Yine devletimizin, milletimizin emrindeyiz. Ben herkesten onay almışım. Madenliler’in tüm isteği de budur. Madenliler’in nâmı hesabına hepinize teşekkür ederim!..” derken, verdiği mesajla teröre karşı Maden’in ve Madenli’nin bakış açısını dile getirmişti!..
***
Maden’in taşınması öyle sıradan bir olay değildir…
Olaya siyâset üstü bir yaklaşımla, bu tarihî ilçemizin taşıdığı jeopolitik ve stratejik önemi hesaplayarak bakmamız gerekmektedir!
İşin enteresan olan, benim de çok yadırgadığım tarafı ise, iktidarın yaklaşımı bir yana muhalefet partilerinin neredeyse tamamının nedense Maden’de olan bitenlere ilgisiz ve kayıtsız kalışı?
Yerel Seçimler öncesinde Madenliler’e seslenen MHP İl Başkanı Semih IŞIKVER’in; “Maden’i yıktırmayacağız! Göreceksiniz Orhan YAVUZ, Maden’i Paris yapacak!” ifâdesi… (Kaydı mevcut)
Mayıs 2019 Tarihi’nde MHP İl Başkanı Semih IŞIKVER ile MHP’li yeni Belediye Başkanı Orhan YAVUZ’un, MHP Genel Başkanı Devlet BAHÇELİ’ye sundukları, O’nun da tâkipçisi olacaklarını belirttiği Maden Raporu, ilçe halkının umudu olmuştu… (Haber kaydı mevcut)
Sonra, nedense uzun süre kimsenin sesi soluğu çıkmadı bu konuda?..
***
Şimdi, son olarak Maden Belediyesi’nin; “Maden İlçesi’nin Taşınması Hususunda Halkın İrâdesi ve Bilimsel Gerçekler” başlığıyla hazırladığı yeni bir rapor var…
Maden’in MHP’li Belediye Başkanı Orhan YAVUZ, raporun sunumunda; Maden İlçesi’ni taşımak isteyenlerin, alan belirleyerek, projeler çizdirerek, başta Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat KURUM olmak üzere siyâsetçi ve bürokratları iknâ etmeye çalıştıklarını belirtiyor, raporun Maden Halkı’nın ve bilim adamlarının görüşüne kulak tıkayanlara karşı, Maden İlçesi’nin yerinde kalmasını isteyenlerin gerekçelerini anlatmak için hazırlandığını vurguluyor…
Rapor’da; Maden Halkı’nın taşınmayı % 85’in üzerinde ezici bir oranla reddettiği ortaya konurken, biri “Elazığ Araştırmalar Merkezi’nin” yaptırdığı, öteki Maden Belediyesi’nin özel bir şirkete yaptırdığı, farklı tarihlerde uygulanan iki ayrı anketin sonuçları da ayrıntılarıyla yer alıyor.
Maden Halkı’nın yanı sıra, Siyâset ve Bürokrasi’nin, ayrıca Yerel Basın’ın düşüncelerine de örnek yazı ve haberlerle yer verilen Maden Belediyesi’nce hazırlanan raporda, taşınması istenen bölge ve yörelere ilişkin “Teknik Boyut ve Depremsellik” konusunda, ayrıntılı bilgi ve şemâlar da bulunuyor…
***
Maden Belediyesi’nce hazırlanan raporun en can alıcı bölümü, bence “Maden’in Stratejik Boyutu”…
Raporda Abdulhamit Han’ın bu bölgeyi ve taşınacak halkı tesadüfen seçmediği, Maden’in doğudan ve güneyden gelebilecek her tehdite karşı bir kale görevi gördüğü belirtiliyor…
Fırat’ın doğusunda doyuma ulaştıklarını ve Fırat’ın batısına geçmek için eşik atlama vâktinin geldiğini ifâde eden terör örgütü uzantılarının karşısında âdeta bir sigorta olan ve kalkan görevi yapan Maden Halkı’nın bu bölgeyi boşaltması durumunda, demografik yapısı Maden’in tarihî misyonunu üstlenecek durumda olmayan Gezin’in çok çabuk bozulabileceği vurgulanıyor.
Uzun süre sessiz kaldığı için yadırgadığım ve eleştirdiğim Maden Belediyesi’nin ve Başkan Orhan YAVUZ’un, Maden ve Madenli’den yana tavrıyla hazırlanan rapor, biraz gecikmiş de olsa özellikle “Maden’in Stratejik Boyutu” vurgusu itibariyle çok isâbetli ve yerinde bir belgedir…
***
Maden Belediyesi’nin Raporu’nu okurken, yaklaşık 3 yıl önce mikrofon uzattığımızda Maden’in ve Madenli’nin teröre karşı duruşunu dile getiren rahmetli Muhtar Eyüp ÇİÇEN’in haykırışı geldi aklıma…
“Biz bu memleketin öz evlâdıyız. Burada doğduk, burada büyüdük. Elbette buranın bir çakıl taşının taşınmasına asla ve asla müsâde etmeyiz. Memleketimiz, devletine, milletine bağlı ve sadıktır. Biz bu ilçede olan biten tüm olumsuzluklara rağmen dik durduk, içimize pislik bulaştırmadık. Yapmadık, yapmayacağız ve bundan sonra da böyle devam edeceğiz. Gerekirse çadırkent kuracağız, altında oturacağız. Yine devletimizin, milletimizin emrindeyiz!..”
Allah rahmet etsin, eminim ruhu şâd olmuştur Eyüp Muhtar’ın. Dileyelim mekânı da cennet olsun…
